Bangkok heeft het spectaculairste openbaar vervoermiddel waar ik ooit in zat: de River Boat Express. De ‘no flag’-line is de leukste, want daarmee reist de lokale bevolking. Voor 20 eurocent brengt de snelle ranke houten boot je zo vér je maar wilt. In totaal 21 kilometer kan dat zijn, verdeeld over 30 haltes. Als je durft tenminste. Het op- en afstappen is een avontuur. Het vraagt focus en concentratie. Zo moet je goed op tijd klaar staan en op het goede moment de stap wagen naar of van de hotsebotsende boot langs de pier.
Focus en concentratie worden ook gevraagd van de crew. Het aanleggen en weer vertrekken is stuk teamwork waar ik m’n petje voor af doe.
De spelers: de stuurman, helemaal voor in de boot. Achterop (bij in- en uitgang) staat de conducteur. Dan zijn er nog de publieksbegeleiders op de pieren en aan boord (tevens verantwoordelijk voor de kaartverkoop).
Het speelveld: een drukbevaren en stevig golvende rivier midden in een van de grootste steden van Zuid-Oost Azië.
De opdracht: zo snel en efficiënt mogelijk van A naar B en door naar C waarbij de passagiers veilig op- en afstappen.
In de video bij dit artikel zie je hoe dat er uit ziet.
Veiligheid, dat is waar het hier om draait. Het is een fascinerend schouwspel. De conducteur blijkt in werkelijkheid regisseur. Of beter nog: dirigent. En de dirigeerstok is een fluitje. Een fluitje. Dit eenvoudige fluitje is de cruciale schakel in het laten slagen van de opdracht. Met fluitsignalen wordt het aanmeren en wegvaren geregisseerd. De andere spelers kennen de signalen en weten wat ze moeten doen. Vooral voor de stuurman is dit van belang, want hij kan niet zien wat er achteraan gebeurt. Boot afremmen, stukkie achteruit, roer om, stukkie vooruit, volle kracht vooruit, alle handelingen worden aangestuurd door fluitsignalen, die variëren in toonhoogte. Ik kan er nog geen chocola van maken, maar voor dit team is het glashelder. En het proces verloopt vlekkeloos, efficiënt en… doelmatig.
Wat gebeurt hier eigenlijk? Wat kun je hiervan leren over teamwork? Ik haal er 5 lessen uit:
- er zijn duidelijke afspraken over hoe er gecommuniceerd wordt (via fluitsignalen)
- er zijn duidelijke afspraken over op welk moment er wat gecommuniceerd wordt
- ieder heeft zijn eigen rol en die is voor iedereen duidelijk
- ieder houdt zich aan de afgesproken rol en bijbehorende taken
- en last but not least: er is een duidelijk doel, waar ieder zich aan committeert.
Commitment is misschien nog wel het belangrijkste wat we hiervan kunnen leren. Gebrek aan commitment kan teamwork behoorlijk verprutsen. Of er is wél commitment, maar waarbij ieder gecommitteerd is aan zijn eigen doel. Hoe zorg je nu voor commitment aan het gezamenlijk doel? Daar zijn best een paar interessante dingen over bedacht.
Bijvoorbeeld het gedachtengoed van Patrick Lencioni, hij schreef er een goed leesbaar boek over met de titel “de 5 frustraties van teamwork”. In het kort: Lencioni schetst een pyramide met in de top: resultaten behalen. Interessanter is de basis van de pyramide. Daar staat: vertrouwen. Zijn stelling: zonder vertrouwen zijn geen constructieve conflicten mogelijk, zonder die zijn er geen gedeelde en gedragen doelen, zonder die is er geen betrokkenheid, zonder die neemt men geen verantwoordelijkheid, zonder die is er geen gezamenlijke focus op het resultaat.
Simpel en ingewikkeld tegelijk. En het begint met vertrouwen. Waarmee we zomaar weer terug zijn bij veiligheid. In goed functionerende teams voelen de teamleden zich veilig. Veiligheid zorgt voor openheid, als het veilig is ben je niet bang om fouten te maken en daarvan te leren, durf je elkaar uit te dagen en kun je veel bereiken.
Hoe je werkt aan vertrouwen in je organisatie? Nou daar weten wij wel wat op. En we begeleiden jou en je organisatie daar graag bij.
Ik wil graag praten over de mogelijkheden